15 Haziran 2011 Çarşamba

DƏNİZ AYĞIRLARININ MARAQLI XÜSUSİYYƏTLƏRİ

          Də­niz ay­ğır­la­rı­nı te­le­vi­zor­da və ya ki­tab­lar­da gö­rə bi­lər­si­niz. On­la­rın ata bən­zə­yən qey­ri-adi xa­ri­ci gö­rü­nü­şü və yır­ğa­la­na­raq hə­rə­kət et­mə­si yə­qin ki, si­zin də diq­qə­ti­ni­zi çək­miş­dir. Bəs bu can­lı­la­rın tə­səv­vür edi­lən­dən də ki­çik ol­duq­la­rı­nı bi­lir­di­niz­mi? Də­niz ay­ğır­la­rı­nın bo­yu 4-30 sm ara­sın­da olur və on­lar əsa­sən də­niz sa­hil­lə­rin­də, yo­sun və bit­ki­lə­rin ara­sın­da ya­şa­yır­lar. Bə­dən­lə­ri­ni ör­tən sü­mü­yə­bən­zər zi­reh bu hey­van­la­rı təh­lü­kə­dən qo­ru­yur. Bu zi­reh o qə­dər möh­kəm­dir ki, hət­ta öl­müş qu­ru bir də­niz ay­ğı­rı­nın zi­re­hi­ni qır­maq müm­kün de­yil.

            Də­niz ay­ğı­rı­nın ba­şı bə­də­ni­nə düz bu­caq al­tın­da bir­lə­şir. Baş­qa heç bir ba­lıq­da be­lə xü­su­siy­yət yox­dur. Bu­na gö­rə də də­niz ay­ğır­la­rı su­da bə­dən­lə­ri düz (şa­qu­li) və­ziy­yət­də ol­maq şər­ti­lə üzür və on­lar baş­la­rı­nı yu­xa­rı və aşa­ğı hə­rə­kət et­di­rə bi­lir­lər. La­kin baş­la­rı­nı sa­ğa-so­la hə­rə­kət et­dir­mir­lər. İn­di isə bir­lik­də dü­şü­nək. Bu xü­su­siy­yət baş­qa can­lı­lar­da ol­sa, baş­la­rı­nı sa­ğa-so­la çe­vi­rə bil­mə­dik­lə­ri­nə gö­rə on­lar üçün təh­lü­kə ya­ra­na bi­lər. La­kin də­niz ay­ğır­la­rı be­lə bir bə­dən qu­ru­lu­şu sa­yə­sin­də heç bir prob­lem­lə üz­ləş­mir­lər. Də­niz ay­ğır­la­rı­nın göz­lə­ri bir-bi­rin­dən ay­rı, hər tə­rə­fə sər­bəst hə­rə­kət edə bi­lə­cək və dön­dü­yü za­man hər tə­rə­fi gö­rə bi­lə­cək şə­kil­də ya­ra­dıl­mış­dır. Bu sə­bəb­dən baş­la­rı­nı sa­ğa-so­la çe­vi­rə bil­mə­sə­lər də ət­raf­la­rı­nı ra­hat gö­rür­lər.
            Bu can­lı­nın su­da­kı hə­rə­kət­lə­ri də diq­qə­ti cəlb edir və on­la­rın üz­mə­si də xü­su­si bir sis­tem sa­yə­sin­də baş ve­rir. Də­niz ay­ğır­la­rı­nın üz­mə ki­sə­lə­ri var və bu ki­sə­də olan ha­va­nın miq­da­rı­nı də­yiş­mək­lə su­da enib-qal­xır­lar. Əgər bu ha­va ki­sə­si zə­rər gö­rər­sə və ya az da ol­sa qaz iti­rər­sə, də­niz ay­ğı­rı də­ni­zin di­bi­nə çö­kər. Bu və­ziy­yət isə də­niz ay­ğı­rı üçün ölüm de­mək­dir. Bu­ra­da diq­qə­ti çə­kən bir mə­qam da var. Üz­mə ki­sə­sin­də­ki ha­va­nın miq­da­rı çox həs­sas şə­kil­də mü­əy­yən edi­lib. Be­lə­lik­lə, hər han­sı bir də­yi­şik­lik hey­va­nın ölü­mü­nə sə­bəb ola bi­lər.
            Bu həs­sas pla­nın bi­zə gös­tər­di­yi hə­qi­qət isə çox mü­hüm­dür. Əgər də­niz ay­ğır­la­rı bu həs­sas plan­la ya­şa­ya bi­lir­sə, bu hal on­la­rın ilk ya­ran­dıq­la­rı za­man ey­ni xü­su­siy­yət­lə­rə ma­lik ol­du­ğu­nu gös­tə­rir. Yə­ni də­niz ay­ğır­la­rı tə­ka­mül­çü­lə­rin id­dia et­di­yi ki­mi, bu xü­su­siy­yət­lə­ri mü­əy­yən müd­dət ər­zin­də qa­zan­ma­yıb­lar. On­lar bü­tün xü­su­siy­yət­lə­ri ilə bir­lik­də, bir an­da yox­dan ya­ra­dı­lıb­lar. Kai­nat­da­kı hər bir can­lı ki­mi də­niz ay­ğır­la­rı­nı da bü­tün xü­su­siy­yət­lə­ri ilə bir­lik­də qü­sur­suz şə­kil­də Al­lah ya­rat­mış­dır.
            Su al­tın­da ya­şa­yan can­lı növ­lə­rin­dən yal­nız bi­ri olan də­niz ay­ğır­la­rın­da­kı plan­lı ya­ra­dı­lış Al­la­hın son­suz gü­cü­nün, son­suz el­mi­nin gös­tə­ri­ci­si­dir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder