15 Haziran 2011 Çarşamba

KİÇİK MÜHƏNDİS QUŞLAR

Ağac­la­rın üs­tün­də və ya göv­də­sin­də, bə­zən də ey­va­nı­nı­zın bir kün­cün­də qu­ru­lan quş yu­va­la­rı­nı yə­qin ki, çox gör­mü­sü­nüz. Bun­lar yal­nız si­zin bil­di­yi­niz bir ne­çə quş növ­lə­ri­nin yu­va­sı­dır. Am­ma yer üzə­rin­də o qə­dər quş nö­vü ya­şa­yır və on­lar o qə­dər müx­tə­lif yu­va­lar qu­rur ki, bu, ar­tıq üzə­rin­də dü­şü­nül­mə­si la­zım gə­lən bir möv­zu­dur.

Əsa­sən bü­tün quş­lar yu­va­la­rı­nı ya­şa­dıq­la­rı mü­hi­tin tə­bii şərt­lə­ri­nə uy­ğun şə­kil­də qu­rur. Mə­sə­lən, də­niz kə­na­rın­da ya­şa­yan quş­la­rı dü­şü­nək. Be­lə quş­lar yu­va­la­rı­nı su­yun üzə­rin­də və on­la­rın bat­ma­ya­ca­ğı şə­kil­də qu­rur. On­la­rın is­ti­fa­də et­di­yi ma­te­ri­al, yu­va­ya ver­di­yi for­ma xü­su­si ola­raq plan­laş­dı­rıl­mış­dır. Be­lə­lik­lə, su yük­səl­di­yi za­man yu­va və için­də­ki qu­şun ba­la­la­rı bun­dan zə­rər çək­mir. Bu can­lı­lar do­ğul­duq­la­rı an­dan eti­ba­rən heç bir təh­sil al­ma­dan bu yu­va­la­rı qu­ra bil­mək qa­bi­liy­yə­ti­nə ma­lik­dir. Be­lə bir işi mü­əy­yən vaxt ər­zin­də öy­rən­mə­lə­ri də müm­kün de­yil, çün­ki sı­naq­dan ke­çir­mək məq­sə­di­lə et­sə­lər, su­yun qalx­ma­sı ilə ba­ta bi­lər­lər. Ümu­miy­yət­lə isə be­lə bir fi­kir doğ­ru de­yil, çün­ki do­ğul­duq­la­rı gün­dən eti­ba­rən də­niz kə­na­rın­da ya­şa­yan quş­la­rın hər bi­ri yu­va­la­rı­nı ey­ni şə­kil­də ha­zır­la­yır. Qa­mış­lıq əra­zi­lər­də ya­şa­yan bə­zi quş­lar isə yu­mur­ta­la­rı­nın kü­lə­yin tə­si­ri ilə yu­va­dan ye­rə düş­mə­mə­si üçün yu­va­la­rı­nın di­var­la­rı­nı hün­dür ha­zır­la­yır­lar. Yu­mur­ta­sı­nı be­lə diq­qət­lə qo­ru­yan bu quş yu­mur­ta­nın dü­şüb sın­ma təh­lü­kə­si­ni ne­cə dərk edir? Bu­ra­da qu­şun son də­rə­cə dü­şü­nül­müş və eh­ti­yat­lı dav­ran­dı­ğı­nı gö­rü­rük.
Qu­raq­lıq əra­zi­lər­də ya­şa­yan baş­qa bir quş nö­vü isə yu­va­sı­nı tor­paq üzə­rin­də de­yil, ti­kan­lıq­da qu­rur. Çün­ki bu­ra­da­kı is­ti­lik tor­paq­da olan is­ti­li­yə nis­bə­tən 10 də­rə­cə az­dır. İn­san­la­rın ço­xu tor­pa­ğın və ti­kan­lıq­la­rın nə qə­dər isin­di­yi­ni və bun­la­rın ara­sın­da bir is­ti­lik fər­qi ol­du­ğu­nu bil­mir. Am­ma bu quş­lar bu­nu bi­lir və ən sə­rin yer­də yu­va qu­ra­raq öz­lə­ri­ni və ba­la­la­rı­nı yan­dı­rı­cı is­ti­dən qo­ru­yur­lar.
Heç fi­kir­ləş­di­niz­mi, dü­şün­cə­si və şüu­ru ol­ma­yan quş­lar be­lə in­cə mə­qam­la­rı ne­cə he­sab­la­yır­lar?
Quş­la­rın bu dav­ra­nı­şı bu sa­hə­də il­lər­lə təh­sil alan mü­hən­dis­lə­rin dav­ra­nı­şı­na bən­zə­yir. Bir ev ti­kil­di­yi za­man mü­hən­dis­lər tə­rə­fin­dən onun möh­kəm­li­yi, ma­te­ria­lı və ti­ki­lə­cə­yi ye­rin tə­yin edil­mə­si ki­mi təf­si­lat­lar diq­qət­lə he­sab­la­nır və yal­nız bun­dan son­ra in­şaa­ta baş­la­nı­lır. Bu­ra­da ver­di­yi­miz bir-iki nü­mu­nə­dən də gör­dü­yü­müz ki­mi, quş­lar yu­va­la­rı­nı mü­əy­yən bir pla­na əsa­sən qu­rur, la­kin heç bir va­si­tə­yə, ma­te­ria­la və təh­si­lə eh­ti­yac duy­mur­lar. Al­la­hın on­la­ra ver­di­yi il­ham­la hə­rə­kət edə­rək bü­tün bun­la­rı asan­lıq­la ha­zır­la­yır­lar. Bu quş­lar və on­la­rın gör­dü­yü iş­lər Al­la­hın qü­sur­suz ya­rat­ma­sı­nın bir də­li­li­dir. Şüb­hə­siz ki, on­la­ra gör­dük­lə­ri hər bir işi və dav­ra­nı­şı il­ham edən qüv­və hər şe­yi bi­lən Al­lah­dır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder