Uçuş çoxlu enerji tələb edən bir prosesdir. Quşlar isə kiçik canlılardır və bədənlərində saxlanan ehtiyat enerji də tükənəndir. Quşlar ehtiyac duyduqları enerjinin böyük bir hissəsini xüsusi uçuş texnikasının vasitəsilə əldə edirlər. Havada qanad çalmadan süzmək quşların ən çox istifadə etdiyi texnikalardan biridir. Məsələn, kərkəslər müvafiq yüksəklikdə süzərək uçmaq üçün isti hava axınlarına uyğun xüsusi bir üsul tətbiq edirlər. Bir isti hava axınından digərinə süzərək gün ərzində çox geniş bir sahə üzərində uça bilirlər.
Bir yerdən başqa bir yerə köçüb gedən quşlar da enerjiyə qənaət etmək üçün süzmə texnikasından istifadə edir. Məsələn, leyləklər köçən zaman isti hava axınlarının vasitəsilə uçur. Mərkəzi Avropada məskunlaşan ağ leylək qışı Afrikada keçirmək üçün 7000 km-lik bir məsafəyə köç edir. Əgər bütün yolu qanad çalaraq keçsə, onda gərək getdiyi yol boyunca dörd yerdə dayansın. Lakin ağ leylək bu səfərini üç həftədə və günün 6-7 saatını isti hava axını arasında mühərriksiz uçan aparat kimi uçaraq və enerjisinin böyük bir hissəsinə qənaət edərək başa vurur.
Su qurudan daha gec isindiyi üçün dənizlərin üstündə isti hava axını əmələ gəlmir. Elə buna görə də köçəri quşlar dəniz üzərindən uzun səfərə çıxmağı deyil, quru sahəsi üzərindən uçmağı üstün tuturlar. Yəqin ki, hamınız bəzi mövsümlərdə göy üzünü örtən leylək qatarlarını görmüsünüz. Ona görə ki, leyləklər də quru sahəsi üzərindən köçüb getməyə üstünlük verən quşlardandır. Dənizlərin üzərində isti havanın olmadığını bilməməyiniz çox təbiidir, lakin leyləklər bunu çox yaxşı bilirlər.
Albatros, qağayı və başqa dəniz quşları isə hündür dalğaların yaratdığı hava axınlarından istifadə edərək enerjiyə qənaət edirlər. Hündür dalğalar üzərində uçan bu dəniz quşları yuxarıya doğru hərəkət edən havanın qaldırıcı qüvvəsindən yararlanırlar.
Burada verilən bir neçə misaldan da aydın oldu ki, bütün quşlar hansı texnikadan istifadə etdiklərini, hara getdiklərini, hansı yolu seçmək lazım olduğunu yaxşı bilirlər. İsti hava axını və ya dalğaların əmələ gətirdiyi hava axınları vasitəsilə uçanlar heç bir problemlə üzləşmir. Çünki Allah hər canlıya ehtiyac duyduğu məlumatları ilham edir. Bunun sayəsində də onlar etdikləri bütün hərəkətləri yaxşı bilirlər. Allah Quranda quşların havadakı hərəkətinə diqqət çəkmiş və bir ayədə belə buyurmuşdur:
«Məgər göylərdə və yerdə olanların, qanadlarını açıb uçan quşların Allahı təqdis edib şəninə təriflər dediklərini görmürsənmi? Allah onlardan hər birinin duasını, şükr-sənasını bilir. Allah onların nə etdiklərini biləndir!» («Nur» surəsi, 41).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder